انواع درمان شناختی رفتاری (CBT) چیست؟

   CBT شامل طیف وسیعی از تکنیک ها و رویکردهایی است که به افکار، احساسات و رفتارهای ما می پردازد. برخی از انواع خاص رویکردهای درمانی که شامل درمان شناختی رفتاری می شوند عبارتند از:  شناخت درمانی – رفتار درمانی دیالکتیکی(DBT) – درمان چندوجهی – رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT).

1. شناخت درمانی

 شناخت درمانی بر شناسایی و تغییر الگوهای فکری نادرست یا تحریف شده و پاسخ های عاطفی و رفتار متمرکز است. شناخت درمانی در درمان بسیاری از مسائل مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی و حتی استرس شدید موثراست. درمان شناختی (یا ترکیبی از درمان شناختی و رفتاری) می تواند یک روش درمانی بسیار موثر باشد.

• تکنیک های درمان شناختی رفتاری

  در اینجا تنها چند نمونه از تکنیک های مورد استفاده در درمان شناختی رفتاری آورده شده است:

• شناسایی افکار منفی

   مهم است که یاد بگیرید چه افکار، احساسات و موقعیت هایی در بروز رفتارهای ناسازگار نقش دارند. این فرآیند می‌تواند دشوار باشد، به‌ویژه برای افرادی که با درون‌نگری مشکل دارند. اما وقت گذاشتن برای شناسایی این افکارهمچنین می تواند منجربه کشف خود و ارائه بینش هایی شود که برای روند درمان ضروری است.

• تمرین مهارت های جدید

   در درمان شناختی رفتاری، اغلب به افراد مهارت‌های جدیدی آموزش داده می‌شود که می‌توان از آنها در موقعیت‌های واقعی استفاده کرد. برای مثال، فردی که دارای اختلال مصرف مواد است ، ممکن است مهارت‌های مقابله‌ای جدید را تمرین کند و روش‌هایی را برای اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی یا مقابله با آن‌ها تمرین کند.

• تعیین هدف

   هدف گذاری می تواند گام مهمی در بهبود بیماری روانی باشد. هدف گذاری به شما کمک کند تا تغییراتی برای بهبود سلامت و زندگی خود ایجاد کنید. در طول درمان شناختی رفتاری، یک درمانگر می تواند به شما در ایجاد و تقویت مهارت های هدف گذاری کمک کند .

  این ممکن است شامل آموزش به شما باشد که چگونه هدف خود را شناسایی کنید یا چگونه بین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت تمایز قائل شوید.

• حل مسئله

   یادگیری مهارت های حل مسئله در طول درمان شناختی رفتاری می تواند به شما کمک کند تا نحوه شناسایی و حل مشکلاتی را که ممکن است از عوامل استرس زای زندگی، چه بزرگ و چه کوچک، به وجود بیایند، کمک کند. همچنین می تواند به کاهش تأثیر منفی بیماری های روانی و جسمی کمک کند.

  حل مسئله در CBT اغلب شامل پنج مرحله است:

1.مشکل را شناسایی کنید

2.فهرستی از راه حل های بالقوه ایجاد کنید

3.نقاط قوت و ضعف هر راه حل بالقوه را ارزیابی کنید

4.راه حلی را برای پیاده سازی انتخاب کنید

5.راه حل را اجرا کنید

2. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

    به افکار و رفتارهای مخرب یا آزاردهنده می پردازد در حالی که استراتژی های درمانی مانند تنظیم هیجانی و ذهن آگاهی را در بر می گیرد. اهداف اصلی آن این است که به مردم بیاموزد چگونه در لحظه زندگی کنند، راه های سالمی برای مقابله با استرس ایجاد کنند، احساسات خود را تنظیم کنند و روابط خود را با دیگران بهبود بخشند.

   DBT در ابتدا برای درمان اختلال شخصیت مرزی (BPD) در نظر گرفته شده بود؛ اما می تواند به افرادی که در تنظیم هیجانی مشکل دارند یا رفتارهای خود تخریبی از خود نشان می دهند (مانند اختلالات خوردن و اختلالات مصرف مواد ) کمک کند. گاهی اوقات از این نوع درمان برای درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نیز استفاده میشود.

• تکنیک های DBT

   تکنیک هایی که DBT اغلب در آنها استفاده می شود عبارتند از:

• گروه درمانی که در آن به بیماران مهارت های رفتاری در یک محیط گروهی آموزش داده می شود.
• درمان فردی با یک متخصص آموزش دیده که در آن مهارت های رفتاری آموخته شده بیمار با چالش های زندگی شخصی او تطبیق داده می شود.
• کوچینگ تلفنی که در آن بیماران می‌توانند بین جلسات با درمانگر تماس بگیرند تا راهنمایی‌های لازم را برای مقابله با شرایط دشواری که در حال حاضر در آن هستند دریافت کنند.

• مزایای DBT

    در DBT، بیمار و درمانگر تلاش می کنند تا تضاد ظاهری بین خودپذیری و تغییر را حل کنند. تا باعث ایجاد تغییرات مثبتی در فرد در طول درمان شود. بخشی از این فرآیند شامل ارائه اعتبار است ، که به افراد کمک می‌کند احتمال همکاری بیشتری داشته باشند و کمتر احتمال دارد که با ایده تغییر دچار ناراحتی شوند.

• شش نکته اصلی DBT:

پذیرش و تغییر : مهارت هایی را توسعه خواهید داد که می تواند به شما در ایجاد تغییرات مثبت در رفتارها و تعاملات خود با دیگران کمک کند.

رفتاری : شما یاد خواهید گرفت که مشکلات یا الگوهای رفتاری مخرب را تجزیه و تحلیل کنید و آنها را با الگوهای سالم تر و موثرتر جایگزین کنید.

شناختی : شما بر تغییر افکار و باورهایی تمرکز خواهید کرد که موثر یا مفید نیستند.

همکاری : شما یاد خواهید گرفت که به طور موثر ارتباط برقرار کنید و به عنوان یک تیم (درمانگر، گروه درمانگر، روانپزشک) با هم کار کنید

مجموعه مهارت‌ها : مهارت‌های جدیدی را برای افزایش توانایی‌های خود یاد خواهید گرفت.

پشتیبانی : تشویق می‌شوید که نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت خود را بشناسید و آنها را توسعه و استفاده کنید.

3. درمان چندوجهی

   نشان می‌دهد که مسائل روان‌شناختی باید با پرداختن به هفت روش متفاوت اما مرتبط با هم درمان شوند: رفتار، عاطفه، احساس، تصویرسازی، شناخت، عوامل بین‌فردی، و ملاحظات دارویی/بیولوژیکی.

   درمان چندوجهی (MMT) رویکرد جامع به روان درمانی است. معمولاً شامل چندین تکنیک یا رویکرد درمانی در آن واحد است. به عبارت دیگر، تمرکز بر درمان کل فرد است تا تمرکز بیش از حد بر علائم خاص. به آن «درمان التقاطی» یا « روان درمانی یکپارچه » نیز می گویند. درمان چندوجهی توسط روانشناس آرنولد لازاروس در دهه 1960 ایجاد شد، زمانی که متوجه شد مراجعان از استفاده همزمان از بیش از یک نوع درمان سود می برند.

   نکته! کلمه “modality” صرفاً به معنای یک روش درمانی است. آنچه که معمولاً به آن اشاره دارد انواع مختلفی از رویکردهای درمانی است. هر یک ممکن است بر جنبه متفاوتی از زندگی فرد تمرکز کند. همچنین می تواند به معنای ترکیب دارودرمانی، که استفاده از دارو است، با روان درمانی یا مشاوره باشد.

• انواع درمان چندوجهی

  در زیر فهرستی از برخی از رایج ترین انواع درمان که ممکن است همزمان در یک برنامه درمانی چندوجهی استفاده شوند، آورده شده است:

• درمان شناختی :

  این نوع روان درمانی به جای تمرکز بر تجربیات دوران کودکی یا رویدادهای جاری به عنوان علت، بر افکار و باورهای بیمار به عنوان محور مشکلات یا علائم روانشناختی تمرکز می کند.

• رفتار درمانی :

  رفتار درمانی بر رفتارهای قابل مشاهده تمرکز دارد تا بر احساسات یا افکار درونی، که مشاهده مستقیم آنها می تواند دشوار باشد.

• روانکاوی :

  روانکاوی که گاهی اوقات «روانشناسی عمقی» نامیده می شود، تلاش می کند تا ضمیر ناخودآگاه را درک کند و اینکه چگونه این خاطرات و تجربیات ممکن است بر افکار، احساسات یا رفتارها تأثیر بگذارد.

• رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT) :

  این نوع درمان مبتنی بر این دیدگاه است که احساسات و رفتار افراد می تواند تحت تأثیر باورهای آنها در مورد خود و دیگران باشد، که ممکن است همیشه دقیق نباشد. درمانگر به بیمار کمک می کند تا دید منطقی تری نسبت به خود به منظور بهبود پاسخ های عاطفی و کاهش رفتار مشکل ساز ایجاد کند.

• رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) :

  هدف DBT، که نوعی درمان شناختی- رفتاری است، کمک به بیمار برای توسعه تنظیم هیجانی بهتر و مهارت های تحمل پریشانی است.

• زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان :

  برخی از زوج‌ها ممکن است از درمان‌هایی بهره ببرند که بر جنبه‌های عاطفی رابطه‌شان متمرکز است، که می‌تواند به آنها کمک کند تا ارتباط مؤثرتری برقرار کنند و ارتباط عمیق‌تری ایجاد کنند.

• روان درمانی اگزیستانسیال :

  زمانی که بیماران احساس بیگانگی یا قطع ارتباط با خود یا دیگران می کنند، روان درمانی وجودی می تواند در یافتن معنای زندگی به آنها کمک کند.

• روان درمانی بین فردی (IPT) :

  این نوع درمان به بیماران کمک می کند تا تعاملات بین خلق و خوی خود و روابط بین فردی، به ویژه در یک زمینه اجتماعی را کشف کنند.

• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد :

  (ACT) نوعی درمان است که بر این ایده مبتنی است که مشکلات روانی و عاطفی زمانی رخ می دهد که افراد تجربیات خود را نمی پذیرند، در برابر مشارکت در زندگی مقاومت می کنند یا از دیگران جدا می شوند. از طریق این شکل از درمان، بیماران یاد می‌گیرند که مراقب افکار و احساسات خود باشند بدون اینکه با آنها مبارزه کنند یا به طور کامل از آنها اجتناب کنند.

• تمرین تمدد اعصاب :

  تمرین تمدد اعصاب از طریق تکنیک هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا می تواند استرس و اضطراب را کاهش دهد. سپس به افراد کمک کند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشند.

• آموزش مهارت‌های اجتماعی:

  (SST) نوعی رفتار درمانی است که بر بهبود تعاملات اجتماعی از طریق استفاده از تمرین‌های نقش‌آفرینی، داستان‌های اجتماعی، بازخورد و تقویت از جمله موارد دیگر برای درمان مشکلات ارتباطی تمرکز دارد.

• فعال‌سازی رفتاری (BA) :

  بخش مهمی از درمان افسردگی کمک به بیمار برای بازیابی علاقه و انگیزه از دست رفته است. اغلب با تکنیک‌های فعال‌سازی رفتاری که برای افزایش فرصت‌ها برای تجربه‌های لذت‌بخش یا باارزش طراحی شده‌اند، به بهترین شکل انجام می‌شود.

  

• مزایای درمان چندوجهی

   در زیر برخی از مزایای درمان چندوجهی آورده شده است:

• MMT می تواند بر طیف وسیعی از شرایط تأثیر بگذارد.
• بیماران ممکن است سریعتر به درمانی که از چندین تکنیک مختلف به طور همزمان استفاده می کند پاسخ دهند.
• درمانگران می توانند با استفاده از مداخلات از روش های مختلف و نه تنها یک روش، درمان را بر روی موضوعاتی متمرکز کنند که بیشترین ارتباط را با وضعیت و تجربه بیمار دارد.
• MMT اغلب مقرون به صرفه‌تر از سایر گزینه‌های درمانی است.
• استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های مختلف می‌تواند به افزایش انگیزه بیمار برای بهبودی کمک کند، زیرا آنها می‌توانند کنترل بیشتری بر روند درمان خود داشته باشند

4. رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT)

    شامل شناسایی باورهای غیرمنطقی، به چالش کشیدن فعالانه این باورها و در نهایت یادگیری شناخت و تغییر این الگوهای فکری است. رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT) نوعی درمان شناختی رفتاری (CBT) است که توسط روانشناس آلبرت الیس توسعه یافته است . REBT رویکردی کنش‌گرا است. REBT کمک به افراد برای مقابله با باورهای غیرمنطقی و یادگیری نحوه مدیریت احساسات ، افکار و رفتارهای خود به شیوه‌ای سالم‌تر و واقعی‌تر متمرکز است.

• مزایای رفتار درمانی عاطفی منطقی

   تحقیقات نشان می دهد که REBT در کاهش باورهای غیرمنطقی و تغییر رفتار موثر است و به طور کلی، REBT چندین مزیت رفتاری را ارائه میدهد:

• کاهش احساس خشم، اضطراب، افسردگی و پریشانی
• بهبود سلامت و کیفیت زندگی
• عملکرد بهتر مدرسه و مهارت های اجتماعی

مهسا بیکی